Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2009

28 Οκτωβρίου 1940: Τα 300 παιδιά του Γυμνασίου Πωγωνιανής αναζητούν, σαν πανικόβλητα αγρίμια, δρόμους επιστροφής στα χωριά τους.


Από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κωστούλα «Γεγονότα στο Πωγώνι 1940-41 και το Χρονικό του Ανεξάρτητου Τάγματος Δελβινακίου» στη σειρά ΠΩΓΩΝΗΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

...... Στην Πωγωνιανή λειτουργούσε το Γυμνάσιο με 300 περίπου μαθητές και μαθήτριες. Από αυτούς οι 100 ήταν από τα χωριά της Βορείου Ηπείρου που ήταν τώρα ιταλοκρατούμενη, άλλοι 100 από τα χωριά του Πωγωνίου και οι υπόλοιποι 100 από διάφορα μέρη πέραν του Πωγωνίου.
Η κήρυξη του πολέμου βρίσκει τους μαθητές σε μια κατάσταση αβεβαιότητας, αμηχανίας μέχρι του πανικού. Από τη νύχτα είναι στο πόδι και φέρνουν γύρω στο κέντρο του χωριού προσπαθώντας να μάθουν τι γίνεται.
Έτσι το πρωϊ γύρω στις πέντε, πολλοί ξύπνησαν με τις πρώτες ομοβροντίες κανονιών που ακούγονταν περισσότερο προς την Κακαβιά και τους Ποντικάτες.
Στην αρχή πολλοί νόμισαν ότι είναι μπουμπουναριές, αφού και ο καιρός ήταν βαρύς, υγρός και ψιλόβρεχε. Ο ρυθμικός όμως τρόπος και ο κοφτός ήχος με τον οποίο ακούγονταν οι βροντές διέλυσε γρήγορα την ψευδαίσθηση για μπουμπουναριές. Γρήγορα κυκλοφόρησε η είδηση. «Πόλεμος», άρχισε ο πόλεμος που όλοι σχεδόν τον περίμεναν.
Πρωϊ πρωϊ μαζεύτηκαν στο Γυμνάσιο αρκετοί μαθητές. Εκεί και μερικοί καθηγητές. Μαζί και ο Γυμνασιάρχης Ιωάννης Παπαγεωργίου. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα ταραχής και ανησυχίας και μέσα σε απόλυτη σιγή όλοι οι μαθητές κρεμάστηκαν από τα χείλη του Γυμνασιάρχη να τους λέει:
«Άρχισε ο πόλεμος. Τα μαθήματα διακόπτονται μέχρι νεωτέρας. Μπορείτε να πάτε στα σπίτια σας με όποιο τρόπο νομίζετε»
…………………….
Πολλοί μαθητές συγχωριανοί ή κοντοχωριανοί είχαν ήδη ετοιμάσει τις ομάδες τους. Πήραν ό,τι πρόχειρο είχαν, λίγο ψωμί κάτι να προφυλαχτούν από τη βροχή που έπεφτε ασταμάτητα και ξεκίνησαν.
Με τη διαίσθηση του πανικόβλητου αγριμιού ξεκίνησαν σε ομάδες προς όλες τις κατευθύνσεις. Μετρούσαν από εκεί που έπεφταν οι λιγότερες κανονιές, και ο ήχος από τα άλλα όπλα που όλο πύκνωναν. Και διάλεγαν το ασφαλέστερο και συντομότερο μονοπάτι, μέσα και έξω από τα γνωστά τους δρομολόγια, στα ρουμάνια και στους καλυμμένους με βλάστηση κατσικόδρομους, για να μην τους επισημαίνουν οι Ιταλοί από τα παρατηρητήρια και τα αεροπλάνα
Ανάμεσα σε αυτές τις ομάδες και ο καθηγητής Γυμναστικής Θεοφάνης Δούμας από τη Βήσσανη γύρω από τον οποίο είχε συσπειρωθεί μια ομάδα μαθητών.
Γλούπ, γλούπ ακούγονταν τα βλήματα που έπεφταν γύρω μας μέσα στις λάσπες θυμάται κάποιος μαθητής.
Μια ομάδα με λίγα παιδιά από Δολιανά και Τσερβάρι (Ελαφότοπο) έφυγαν πρωϊ και πέρασαν γρήγορα από το Χάνι Δελβινάκι με κατεύθυνση προς Γέφυρα Αγίων – Δολιανά – Καλπάκι. Στη θέση «Κορακότρυπα» απέναντι ακριβώς από την γραμμή άμυνας Καλπακίου, δέχτηκαν μια βόμβα από ιταλικό αεροπλάνο. Θύμα ο μαθητής της Στ’ τάξεως του Γυμνασίου Πωγωνιανής Απόστολος Βλαστός ( ο πρώτος μαθητής θύμα του πολέμου που μόλις είχε αρχίσει) που βλήθηκε βαριά στην κοιλιά και ξεψύχησε στην αγκαλιά του μικρότερου αδελφού του Ηλία, μαθητή και αυτού του Γυμνασίου Πωγωνιανής.
Μία μεγάλη ομάδα από άλλα μακρινά μέρη (και Βορειοηπειρωτόπουλα που δεν μπορούσαν να πάνε στα χωριά τους) ξεκίνησαν κοντά στο μεσημέρι, πεζοπορώντας, με τον καθηγητή της Φυσικής Σπύρο Τσακαλώτο, ο οποίος καταγόταν από την Πρέβεζα (εξάδελφος του μετέπειτα στρατηγού Θρασύβουλου Τσακαλώτου) με κατεύθυνση προς τα Γιάννενα.
Μέσα από παρακάμψεις και ατραπούς για να αποφύγουν τα αεροπλάνα που πετούσαν στην περιοχή, με το σκοτείνιασμα φτάνουν προς τη γέφυρα Αγιούς. Η πορεία ήταν κουραστική αφού μεταξύ των μαθητών ήταν και αρκετοί μικρών τάξεων και η πορεία ήταν μεγάλη και βασανιστική και πολλοί ήταν ξυπόλυτοι ή με ένα παπούτσι.
Μερικούς από τους μικρότερους μαθητές που κουράζονταν τους έπαιρναν στη πλάτη οι μεγαλύτεροι. Είχε σκοτεινιάσει πλέον όταν κατέβαιναν προς το χωριό Λίμνη με κατεύθυνση προς τη γέφυρα των Αγίων. Η πορεία γινόταν με προσοχή. Δεξιά τους είχαν εμφανισθεί ήδη κάποια τμήματα του Ιταλικού στρατού που προχωρούσαν προς το Καλπάκι. Ο Σπύρος Τσακαλώτος, ο καθηγητής τους της Φυσικής, τους συνιστούσε απόλυτη σιωπή. Σε κάποια απόσταση από το Χάνι Ζαραβίνας είχαν φτάσει οι Ιταλοί και είχαν στρατοπεδεύσει.
Νύχτα πλέον έφθασαν κοντά στη γέφυρα των Αγίων. Και εκεί μέσα στη σιωπή της νυχτας και το φόβο των παιδιών, ακούστηκε η φωνή του σκοπού:
- Αλτ, τις εί;
Και τότε, ο καθηγητής Σπύρος Τσακαλώτος μέσα στη νεκρική σιγή που πάγωνε τις ψυχές των ακινητοποιημένων και βουβών μαθητών, απαντά με αγωνιώδη και τρεμάμενη φωνή του:
«Μαθηταί του Γυμνασίου Πωγωνιανής μετά των καθηγητών τους. Παρακαλώ μην πυροβολείτε, μην πυροβολείτε.»
Σε λίγο με την παρουσία αξιωματικού και με έλεγχο όλων από στρατιώτες και με τον φακό στο χέρι, πέρασαν οι μαθητές τη γέφυρα των Αγιων ένας – ένας και συνέχισαν την πορεία τους προς το Χάνι Δολιανών.
(Η γέφυρα των Αγίων που είχε κατασκευασθεί το 1874, ανετινάχθη το βράδυ της 28ης προς την 29η Οκτωβρίου 1940, καταστραφείσα σχεδόν ολοκληρωτικώς)
….Εκεί στο εγκαταλειμένο Χάνι των Δολιανών οι πεζοπόροι μαθητές του Γυμνασίου Πωγωνιανής, βρήκαν ένα κουτί λουκούμια, ξεγέλασαν την πείνα τους και ξεδίψασαν στα βροχόνερα στα χαντάκια του δρόμου. Οι μαθητές αυτοί συνέχισαν την πορεία τους προς Καλπάκι όπου, άλλοι μεν επιβιβάστηκαν σε αυτοκίνητα του στρατού και άλλοι συνέχισαν πεζοπορούντες μέσα στη νύχτα για να φτάσουν στα Γιάννενα (διαδρομή από Πωγωνιανή μεγαλύτερη από 70 χιλιόμετρα), τα ξημερώματα....

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

23 Οκτωβρίου 1943: Οι Γερμανοί καίνε την Καλουτά στο Ζαγόρι.

Η ΚΑΛΟΥΤΑ στις ΦΛΟΓΕΣ των ΓΕΡΜΑΝΩΝ – Οκτώβρης του 1943.


(Άρθρο του αείμνηστου Τάκη Σακελλαρίου, επί χρόνια πολλά
Δάσκαλου στα Πρότυπα Δημοτικά Σχολεία της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας)


Φθινοπωρινό πρωϊνό του 1943. Η Καλουτά είχε ξυπνήσει από έναν εφιαλτικό, ταραγμένο ύπνο. Κακά μαντάτα απλώνονταν γύρω. Οι Γερμανοί κατακτητές σκύλιασαν από το λεβέντικο πνεύμα της Αντίστασης του λαού μας, από την αυτοθυσία του για τη λευτεριά, και είχαν επιδοθεί σε βάρβαρα αντίποινα.

Οι Λυγκιάδες είχαν παραδοθεί στις φλόγες και ογδόντα ψυχές κάηκαν στα σπίτια τους. Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ετοιμάζονταν.

…. «Προσοχή! Προσοχή! Γερμανική φάλαγγα πέρασε από το Στόμιο της Κόνιτσας και ξεχύθηκε στ’ ακρινά χωριά του Ζαγοριού! Μην απομακρύνεστε από τα σπίτια σας και βγάλτε τίποτα όξω!»

ανήγγειλε ο τηλεβόας το τρομερό μαντάτο από την πλατεία του χωριού.

Μείναμε βουβοί κι άλαλοι!


Μαύρη Τετάρτη αποβραδύς

Μια Πέφτ’ ήταν το γιόμα!

Θρήνος μεγάλος γίνεται,

στις ρεματιές στα δάση

Κλαίμε οι δόλιοι το χαμό

των όμορφων σπιτιών μας

Καυτές οι φλόγες τάζωσαν

πυκνός καπνός πετιέται

Κατάρα και ανάθεμα

απ’ τις καρδιές, που πάει

Εκδικητής και τιμωρός

στους άνθρωπους θηρία


Ζύγωσε ο αφανισμός. Βροντές και χτύποι φτάνουν στ’ αυτιά μας από τα γειτονικά χωριά. Μαύρος καπνός σκουραίνει το γαλάζιο του φθινοπωρινού ουρανού. Κι ο τηλεβόας δίνει από την πλατεία τις τελευταίες πληροφορίες για την κατεβασιά που έρχεται.

Η ψυχή μας το είχε προμαντέψει το κακό. Την πρώτη Αυγούστου κανόνια απ’ το Μπισδούνι είχαν σκοτώσει δύο χωριανούς μας τη Φωτεινή και το αβάπτιστο του Κώστα Κατσιούρα κι είχαν γκρεμίσει δυό σπίτια. Κι εμείς οι μαύροι δεν θέλαμε να το πιστέψουμε.

Είχαμε γεμίσει τα σπίτια μας με τα ελέη του Θεού. Γενήματα, όσπρια, κρασιά, καρύδια, μήλα, κάστανα, τυριά, βούτυρα, μέλι…Και τι δεν μας χάρισαν τα χώματα του τόπου μας και τα ζώα μας εκείνη τη χρονιά, ποτισμένα με τον ιδρώτα της δουλειάς και του νοικοκυριού μας. Βάϊζαν οι κρεβάτες απ’ τη σοδειά και στα κελάρια έβραζε ο μούστος.

Και να που έφτασε η μέρα να γίνουν όλα στάχτη.

Ξαρματώσαμε τα σπίτια μας στα χαμένα! Άλλα στις «μπίμπτσες» άλλα στις στενούρες, άλλα στις αυλές και στους λάκκους. Και τι δεν έβλεπες έξω πεταγμένα για ν’ αποφύγουν τις φλόγες και τον αφανισμό! Κασέλες, κρεβάτια, κασόνια, τραπέζια, καρέκλες, μηχανές, σκαφίδια, πλαστήρια, καθρέπτες, βαρέλια, νταμουζάνες, γυαλικά, παραθυρολόφυλλα, πόρτες, χαλκώματα, σκεπάσματα, στρώματα, προσκέφαλα, εργαλεία, λογής λογής πράματα και θάματα που θέλει η ζωή!

Όλα αποχτημένα με μόχθο και μεράκι από μας και τους προγόνους μας.

Το απόγεμα της Τετάρτης 21 του μηνός (Οκτ. 1943) δε σήκωνε άλλο η παραμονή μας στο χωριό. Έπρεπε να φύγουμε γιατί κινδύνευε η ζωή μας.

Και που να πάμε;

Που μπορούσε να είμαστε ασφαλισμένοι;

Κανένας δεν ήξερε!

Οι Γερμανοί (στρατιωτικό τμήμα της ορεινής μεραρχίας Εντελβάϊς) είχαν φτάσει στους Φραγγάδες και στη Λεφτοκαρυά και απ’ εκεί έρριχναν με όλμους στο Διπόταμο και στο χωριό μας στα κουτουρού για φοβέρα.

Γυναίκες τρομοκρατημένες, παιδιά να σκούζουν, γριές φορτωμένες με πρόχειρα πράγματα, άνδρες, γέροι, όλο το χωριό ξεκινήσαμε στο αβέβαιο, στα δα’ση, στους λάκκους, στο άγνωστο.

Πήραμε τα κλειδιά των σπιτιών μας – που αλλοίμονο μείναμε μ’ αυτά – και πολλοί κρατώντας στην αγκαλιά τις εικόνες των σπιτιών τους και τραβώντας τα φορτιάτικα – μουλάρια, γαϊδούρια – φύγαμε συντροφιές – συντροφιές όπου μας πήγαινε η τύχη.

Το χωριό μας άδειασε κι έμειναν εκεί έξι χωριανοί μας. Ο Στέφος Αθανασούλας, ο Ανδρέας Ράπτης, ο Ανδρέας Καναβέλης γέροι, ο Παύλος Κουτσός νέος και οι γριές Αικατερίνη Γραβάνη και Αρετή Βλώρου.

Τα κοπάδια με τα γιδοπρόβατα έμειναν στο βουνό και σώθηκαν, ενώ το γελαδοκόπαδο από 20 αγελάδες έμεινε «ακυβέρνητο» και αφανίστηκε γυρίζοντας στο χωριό.

Η νύχτα της Τετάρτης προς την Πέφτη πέρασε με το χωριό βουβό κι ερημωμένο και τους χωριανούς διασκορπισμένους στα δάση και στις ρεματιές γύρω 30 λεπτά ως μια ώρα μακριά απ’ το χωριό.

Την Πέφτη (22 Οκτ. 1943) το πρωϊ πλακώσαν οι διαβόλοι.

Χτύποι, βροντές, ντουφεκιές, φωνές γέμισε το χωριό! Με σιδερικά σχίζανε τις πόρτες και έμπαιναν στα σπίτια για να πάρουν ό,τι θέλουν πριν τ’ αφανίσει η φωτιά.

Σκότωναν τις κότες, έσφαζαν τα μανάρια στα κελάρια και από τις αγελάδες και τα μοσχάρια έπαιρναν τα ψαχνά, τις σπλήνες και τα σκώτια και τα υπόλοιπα έμειναν μεσοδρομής, για ν’ ανιστορούν τη νέα τάξη πραγμάτων που ήθελαν να βάλλουν στον κόσμο.

Έρριχναν όλμους στα γύρω δάση και στο Διπόταμο όπου δεν είχαν περάσει για τρομοκρατία και το βράδυ έβαλαν φωτιά στα δύο ακραία σπίτια του χωριού του Μπαλάνου και της Μπρέλως για να έχουν φωτοχυσία στο …πανηγύρι τους.
Και τι δεν έκαναν εκείνη τη νύχτα! Ξεφωνητά, ουρλιάσματα, ντουφεκιές, οχλοβοή, αλλόκοτα τραγούδια και χορούς, όπως ήταν χορτάτοι απ’ τ’ αγαθά μας και μεθυσμένοι απ’ τα κρασιά μας τα ολόγλυκα.

Κι εμείς αλαφιασμένοι, άγρυπνοι, εξουθενωμένοι περιμέναμε το τέλος της τραγωδίας μας! Το πρωϊ της Παρασκευής (23 Οκτ 1943) η μισή φάλαγγα έφυγε προς το νότο για τα χωριά Καμνιά – Καβαλάρι και η άλλη μισή από την Πέφτη έφυγε για τα Γιάννενα από τον Άη Γιάννη του Δίκορφου και το Λυκόστομο.

Έμεινε πίσω το απόσπασμα της καταστροφής. Η πρώτη φωτιά φάνηκε στην καλύβα του Βαρνάβα κάτω από την Αγία Παρασκευή κι αμέσως τα τρία συνεργεία γέμισαν το χωριό με φλόγες και καπνούς.

Θεέ μου, τι χαλασμός! Πέτρες που σχίζονταν, σκεπές που σωριάζονταν, φλόγες που έζωναν τους μαχαλάδες, καπνοί ολόμαυροι και πνιγεροί που ανέβαιναν μεσούρανα κι ύστερα απλώνονταν για να σκεπάσουν τις ράχες, τα δάση, τις ρεματιές και να κρύψουν τον ήλιο.

Κι εμείς αντίκρυ κλαίγαμε τα συντρίμμια της ζωής μας και τον αφανισμό πλούσιων δημιουργημάτων πεντακόσιων χρόνων.

Το απόγευμα της Παρασκευής λιγόστεψαν οι φλόγες και οι καπνοί και δεν ακούγονταν τίποτε άλλο από τοίχους που σωριάζονταν με πάταγο τρομαχτικό!

Οι Γερμανοί χαλαστές έφυγαν αφού αφήκαν πίσω τους μια κόλαση από ερήμωση και καταστροφή.

Τι φοβερό θέαμα συμφοράς! Καπνισμένοι, μισογκρεμισμένοι τοίχοι με καρβουνιασμένες ακόμη τις ξυλοδεσιές. Μπουχαριά τρύπια με κρεμασμένους τους σιδερένιους κρεματάληδες. Πόρτες μισοκαμένες με ξεπεταγμένες τις κλειδωνιές, παράθυρα με σιδεριές ξεκάρφωτες και λυωμένα τζάμια, αυλές γιομάτες χαλάσματα και μισοκαμένα, όσα είχαμε βγάλει έξω για να γλιτώσουν. Δρόμοι αδιάβατοι από τα γκρεμίσματα. Μπίμπτσες που τις έγλυφαν φλόγες θεόρατες από τ’ ακριβά μας πράγματα που είχαμε εκεί φυλαγμένα. Μυρωδιές ανακατεμένες από καψαλισμένα υφάσματα, ξύλα, ζωοτροφές, τυριά, βούτυρα, ρακιά, κρασιά, καρύδια…
(….Δεν κάηκε η Εκκλησία του χωριού η Αη Σωτήρα, μερικά σπίτια κρυμμένα πίσω από λόφους μη ορατά από την πλατεία, και κανά δυό ακόμα σπίτια των ηλικιωμένων που είχαν το θάρρος - παρά όσα είχαν γίνει πριν λίγο καιρό στους Λυγκιάδες - να μείνουν στο χωριό και να κεράσουν …ένα ρακί τους Γερμανούς, φαίνεται το αίμα των αθώων ψυχών των Λυγκιάδων έπεσε βαρύ πάνω τους, μπορεί να ήταν διαφορετικές μονάδες με διαφορετικούς αξιωματικούς, ποιος ξέρει….., όσο για την Εκκλησία η φωτιά που έβαλαν στο κοινοτικό κατάστημα εφαπτόμενο στην Εκκλησία σαν από θαύμα σταμάτησε σε ένα δοκάρι, δεν προχώρησε, πάντως ειδικά φωτιά για την Εκκλησία δεν έβαλαν….)

Κι ανάμεσα τους εμείς οι χωριανοί όλοι, που γυρίσαμε απ’ τα δάση και τις ρεματιές, σκιές χαμένες στο χαλασμό, περνούσαμε από σπίτι σε σπίτι, από μαχαλά σε μαχαλά άβουλοι, αποκαμωμένοι, αλαφιασμένοι, διαβαίναμε σαν την άδικη κατάρα επάνω από τα συντρίμμια των ονείρων μας, επάνω από τα αποκαϊδια του ιδιόρρυθμου και ιδιότυπου ζαγορίσιου πολιτισμού μας!...

Θα επιζήσουμε τάχα ύστερ’ απ’ το χαλασμό; Θα ξαναφτιάξουμε τη ζωή μας;

Μα η ελπίδα ξεπετάχτηκε μέσα απ’ της ψυχής μας την απόγνωση! Την άλλη μέρα Σάββατο (24 Οκτωβρίου 1943) αρχίσαμε τις πρώτες προσπάθειες για ζωή. Μαζεύαμε τα μισοκαμένα, τα λιγοστά που γλύτωσαν, ανακατεύαμε τη στάχτη, τα αποκαϊδια του χαλασμού να βρούμε κάτι για να σταθούμε στα πόδια μας, να ξεχειμάσωμε, να πάρουμε δύναμη σαν τον Ανταίο από τη Γη μας που γλυτώσαμε μαζί της, να ζήσουμε όσο νάρθει η Λευτεριά η ποθητή.


Ένα ποίημα του  Τάκη Σακελλαρίου για το χαλασμό, το κάψιμο της Καλουτάς.

Ξυπνήστε αετοί του Μιτσκελιού

Ζαγοριανά μ’ αηδόνια!

Ανοίξτε τις φτερούγες σας μεσουρανίς πετάξτε,

να μην βραχνιάσουν οι καπνοί τη λαγαρή λαλιά σας

κι οι φλόγες, που θεόρατες χορεύουνε τ’ αψήλου,

να μην σας καψαλίσουνε τ’ ανάλαφρα φτερά σας!

Δέστε απ’ εκεί το χαλασμό, τη στάχτη, τα ρημάδια,

που οι μαυρ’ δράκοι άπλωσαν

στ’ όμορφο το Ζαγόρι!

Πέστε τραγούδια θλιβερά σκούξτε, καταραστήτε

Μ’ αίμα μας ήρθε η Άνοιξη, σκλάβο το Καλοκαίρι

το έρμο το Φθινόπωρο με μαύρα μοιρολόγια

Φωτιά, τσεκούρι, αφανισμό οι Γερμανοί σκορπάνε

στου Ζαγοριού τ’ αρχοντικά τα ζηλεμένα σπίτια

Καίνε κρεβάτες απλωτές, νοντάδες στολισμένους

μ’ ανατολίτικα χαλιά της Βενετιάς ασήμια

Σφάζουν γελα΄δια και τραγιά, πίνουν κρασιά μοσχάτα

κι ύστερα στις μεσούρανες τις φλόγες των σπιτιών μας

στήνουν αλλόκοτο χορό, σκούζουν σαν βρυκολάκοι

Άνοιξε, Θέ μου, τάρταρα τους χαλαστές να πνίξουν

λαμπρός να βγεί ο αυγερινός, λεύτερος χρυσοήλιος

Να σειούνται τα καμπαναριά στης λευτεριάς τη μέρα.

(Τάκης Σακελλαρίου 23 Οκτωβρίου 1943)


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: 1) Η φωτογραφία της Καλουτάς είναι του οφθαλμίατρου Ντίνου Βίκα από το περιοδικό «Η ΚΑΛΟΥΤΑ μας»
2) Η φωτογραφία των Γερμανών αξιωματικών βρίσκεται στο πολύ ενδιαφέρον πρόσφατο βιβλίο «Μνήμες Κατοχής, Ιταλοί και Γερμανοί στα Γιάννενα και η καταστροφή της εβραϊκής κοινότητας» του Christoph Schminck – Gustavus Εκδόσεις Ισνάφι Ιωάννινα 2008.




Ένα από τα σπίτια (στα Κουργιάτικα κρυμμένο πίσω από λόφο) που δεν είδαν οι Γερμανοί - και γλίτωσε το κάψιμο.


Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

Οι Αλβανοτσάμηδες της περιοχής Παραμυθιάς και η Κατοχή.


ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από το ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ "ΚΡΑΤΥΛΟΣ"
Βιογραφικὸν συγγραφέως

Ο Βασίλης Παυλίδης ή Παύλου γεννήθηκε το 1914 στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας. Το 1932 έλαβε το δίπλωμα του πενταταξίου Διδασκαλείου Ιωαννίνων. Εργάστηκε ως δάσκαλος και παράλληλα ξεκίνησε να καταγράφει στοιχεία της λαογραφίας της Ηπείρου. Μιλούσε γαλλικά, ιταλικά, αρβανίτικα (αλβανικά) και κάποια τούρκικα. Επεδίωξε να διδάξει εκτός πόλεων και κυρίως σε αρβανιτόφωνα χωριά. Προπολεμικά κάνει την εμφάνισή του στα γράμματα με άρθρα και μελετήματα στον Τύπο της Παραμυθιάς, στο Θεσπρωτικό Βήμα και κατόπιν στον Τύπο των Ιωαννίνων και της Αθήνας. Κατά καιρούς αρθρογράφησε στις εφημερίδες Ακρόπολη, Απογευματινή, Βραδυνή, Εμπρός κ.ά. για θέματα Ιστορίας και Λαογραφίας. Είχε λάβει τέσσερα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών, ένα εκ των οποίων για την εργασία του «Οι Αλβανοτσάμηδες της περιοχής Παραμυθίας και η Κατοχή», την οποία υπέβαλε το 1955 (βραβείο 1957). Η εργασία αυτή κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2009 από την οικογένειά του.
Ήταν συνειδητός οπαδός της αστικής δημοκρατίας, την οποία υπερασπίστηκε πάντα. Δικάστηκε από το Μεταξικό καθεστώς διότι του ασκούσε κριτική και αρνήθηκε να μετάσχει στη δημιουργία της ΕΟΝ. Πολέμησε κατά των Ιταλών το 1940 και κατόπιν, κατά την περίοδο της Κατοχής, πολέμησε τους κατακτητές από τις γραμμές του ΕΔΕΣ. Υπηρέτησε ως πολιτικός διοικητής Ντουσκάρας και διαφωτιστής, διορισθείς από τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Για τη δράση του έχει τιμηθεί με μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων, μετάλλιο ανδρείας, μετάλλιο ανδραγαθίας κ.α. Το 1973 του προτάθηκε υφηγεσία στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης, την οποία αρνήθηκε για λόγους συνείδησης.
Νυμφεύθηκε τη Βιργινία Κούκια. Απέκτησαν πέντε παιδιά και επτά εγγόνια. Πέθανε στις 30 Σεπτεμβρίου 1983.

Περιεχόμενα βιβλίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πρόλογος του συγγραφέως - Αλβανοτσιάμηδες και καταγωγή των - Τα γεγονότα από το 1922 μέχρι το 1924 - Περίοδος από το 1924 μέχρι το 1940

ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 1940

Ο φόνος του Νταούτ Χότζια - Η δράσις των συμμοριών κατά το 1940 - Πυρπόλησις καταστημάτων εν Παραμυθία - Οι Παραμυθιώτες κατά το 1940-41

ΤΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΕΤΗ 1941 ΚΑΙ 1942

Είσοδος εχθρικών στρατευμάτων στην Επαρχία - Η συμπεριφορά των τσιάμηδων - Επίτακτα ζώα - Κατάληψις αγρών - Ληστείαι - Τα γεγονότα του Σκανδάλου - Οι διερμηνείς - Μετριοπαθείς και αδιάλακτοι - Φόνος του Γασίμ Σαντήκ - Ο Μπαλούμης πρώτος αντάρτης - Φόνος του Τεφήκ Κεμάλ - Η τυραννία εντείνεται - Η σύλληψις του Κάτσιου - Συνέχεια διώξεων - Γκρίκα, Ψάκκα, Νικολίτσι - Ο τυφεκισμός του Ν. Θωμαΐδη - Συμπλοκή Φεήμ Άγου και αδελφών Σοφία - Δραγάνη - Γαρδίκιον και Αγορά - Ανασκόπησις των ετών 1941 και 1942

ΚΑΤΟΧΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1943

Εμφάνισις ΕΑΜ και ΕΔΕΣ - Τα γεγονότα του Ματζαρίου - Προετοιμασία Ελλήνων και Ιταλών προς σύγκρουσιν - Μάχη Σκάλας και Ποπόβου - Η νίκη - Συνέπειαι της μάχης - Αλβανικαί παρασπονδίαι - Γερμανοί στην Ήπειρο - Αλλαγή αλβανικής πολιτικής - Η καταστροφή του Φαναρίου - Κακουργημάτων συνέχεια - Συνθηκολόγησις της Ιταλίας - Τυφεκισμός των 9 εν Παραμυθία - Φόνος του Δράκου - Σύλληψις Ζερβοχωριτών - Φόνος του Νικολάου Ζωγράφου, Απόδρασις Ηρ. Σουλιώτη - Αντίποινα των Ελλήνων - Εκτέλεσις Γεωργίου και Κων/νου Μαραζοπούλου - Τρίτη μάχη στην Σκάλα - Πυρπόλησις της Σελλιανής - Εκτέλεσις των 49 προκρίτων στην Παραμυθιά - Κακουργιών συνέχεια - Η κατάστασις εις τους πρόποδες του όρους Γκορίλα - Μάχη Ζερβοχωρίου της 5-11-1943 - Μάχη Προδρομίου Βέλλιανης 7-11-1943 - Συμπλοκαί Ζυγαριάς - Ζαλλόγγου - Ρήξις ΕΑΜ και ΕΔΕΣ - Ανασκόπησις του έτους 1943

ΤΟ ΚΑΤΟΧΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1944 - ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΙΣ ΠΡΟΑΙΩΝΙΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

Ο ΕΔΕΣ αντεπιτίθεται. Πυρπόλησις Γαρδικίου Παραμυθίας - Εκτέλεσις Δήμα, Σουλούτα, Π. Κολιού, Λ. Γάκη - Μικροσυμπλοκαί Ιανουαρίου 1944 - Μάχη της Πετροβίτσας - Συλλήψεις εις Νεοχώρι - Φόνος του Ιωάννου Τάτση - Νέαι συνεννοήσεις με τους τσιάμηδες - Ο ΕΔΕΣ κτυπά - Απελευθέρωσις της Παραμυθιάς - Αι πεισματώδεις μάχαι της 30ής Ιουνίου - Τα προ της μάχης - Τομεύς Καφαλοβρύσου - Τομεύς Γρίκας-Δράγανης - Τομεύς Καρβουναρίου - Παρατηρήσεις επί της μάχης - Νέαι συνομιλίαι με αλβανούς - Μάχαι από 7-10 Αυγούστου 1944 - Μάχη Μενίνας - Απολογισμός της μάχης - Μάχαι της 24ης Αυγούστου - Μάχαι της 25ης Αυγούστου - Μάχαι εις Πλάσες και Στενό Σέλλιανης - Συμπλοκή εις Χάσμα Πετροβίτσας
 Το πλήρες κέιμενο εκεί όπου το βρήκα

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

Στο φως οι στοές της Αγίας Σοφίας.

(Αεροφωτογραφία γύρω στα 1928)

Κατάδυση στα άδυτα του Βυζαντίου
Στο φως οι στοές της Αγίας Σοφίας
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΡΑΔΕΛΗΣ ΑΝΝΑ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009 στα ΝΕΑ

Τα μυστικά που κρύβονται στα έγκατα της Αγίας Σοφίας έρχονται στο φως πρώτη φορά.
Μια ομάδα Τούρκων κινηματογραφιστών με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Γκιοκσέλ Γκιουλένσοϊ που εξασφάλισε τη μοναδική άδεια από το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού για να επισκεφθεί τα «άδυτα» της Αγίας Σοφίας και με την κάμερά του να καταγράψει τα καλά κρυμμένα μυστικά της, διαπίστωσαν πως οι θρύλοι για τον «ναό των ναών» δεν είναι τελικά μακριά από την πραγματικότητα
Η μία από τις εισόδους στο δίκτυο των στοών βρισκόταν κάτω από μία σφραγισμένη μαρμάρινη πλάκα δίπλα από τη μαρμάρινη κρήνη στο εσωτερικό του ναού
Τα γυρίσματα κράτησαν τρεις ημέρες, η ομάδα του Γκιουλένσοι διέσχισε 238 μέτρα σε υπόγειες στοές, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν πλημμυρισμένες και ανακάλυψε τουλάχιστον 20 διακλαδώσεις τις οποίες δεν κατάφερε να εξερευνήσει.

«Αρχικός στόχος μου ήταν να εξερευνήσω τις σήραγγες κάτω από την Αγία Σοφία, οι οποίες κατά τον θρύλο τη συνδέουν με τα Πριγκιπόννησα, τη Βασιλική Στέρνα, τον Ιππόδρομο και το Μεγάλο Παλάτι! Αν πάτε στο Σουλτάν Αχμέτ και ρωτήσετε τον κόσμο τι πιστεύει για τις σήραγγες της Αγίας Σοφίας, οι εννέα στους δέκα θα σας πουν ότι φτάνουν μέχρι τα νησιά», λέει ο σκηνοθέτης.
Με τη βοήθεια των καθηγητών της Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ιχσάν Τουνάι και Χαλούκ Τσετίνκαγια αλλά και των υπευθύνων του Μουσείου της Αγίας Σοφίας εντοπίστηκαν δύο πιθανές είσοδοι για τις σήραγγες του ναού και η εξερεύνηση άρχισε.

Οι είσοδοι. Η πρώτη είσοδος βρέθηκε στο τμήμα του πρόναου και όπως παραδέχεται η ομάδα «ο εντοπισμός ήταν σχετικά εύκολος καθώς το σιδερένιο καπάκι έδειχνε πως από κάτω κάτι κρυβόταν». Λίγα μέτρα πιο μακριά μια δεύτερη ομάδα εντόπισε δίπλα σε μια μαρμάρινη κρήνη ένα κομμάτι μάρμαρο που τους έβαλε σε σκέψεις. «Η πλάκα είχε σφραγιστεί με σταυρούς, οι οποίοι είχαν σοβατιστεί. Το αφαιρέσαμε χωρίς να το καταστρέψουμε και μπήκαμε στη στέρνα εφαρμόζοντας το σύστημα του ναργιλέ.
Αφήσαμε τις μπουκάλες στον ναό και εφαρμόζοντας έναν μεγάλο σωλήνα κατεβήκαμε στα σκοτεινά νερά που βρίσκονταν κάτω από τα πόδια μας», αφηγείται ο Οζάν Γκιοκντεγέρ,
ο μοναδικός που διέσχισε όλες τις υπόγειες στοές και είδε τα περισσότερα από τα «απόκρυφα».

Η επικοινωνία των στοών της Αγίας Σοφίας με τον Βόσπορο και τα Πριγκιπόννησα σύμφωνα με τον Γκιουλένσοϊ αποδείχτηκε θρύλος.
«Αυτή τη σελίδα πρέπει να τη σκίσουμε», λέει με βεβαιότητα ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ. «Φτάσαμε μέχρι το σημείο μηδέν και είδαμε ότι δεν οδηγούν πουθενά», επιμένει ο Γκιουλένσοϊ.
ΠΗΓΗ: Τα ΝΕΑ Σάββατο 17 ΟΚΤ 2009.

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

Ηπειρος+Μικρασία



Πάντρεμα δυο μουσικών παραδόσεων με ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Από την Εκδήλωση παραδοσιακής μουσικής με τίτλο:"Άσπρο πουλάκι κάθεται"- Πρέβεζα 12/4/08

(Το αστικό Γιαννιώτικο τραγούδι, είναι διαφορετικό από το πωγωνίσιο ή τσάμικο, συγγενεύει με το ζαγορίσιο, π.χ Δόντια πυκνά, Μπαζαργκάνα,...
Εχει και ανατολίτικες ρίζες. O τελευταίος των μεγάλων μουσικών που ξέρουν αυτό το ύφος (Αλιπασιάδικα μακάμια) είναι ο Γρηγόρης Καψάλης, αν και έβγαλε ένα δίσκο φέτος με αυτά τα τραγούδια "Ζαγορίσια και Γιαννιώτικα" ο Τζιτζιμίκας.
Το ηπειρώτικο τραγούδι έχει πολλές επιρροές από την Πόλη και από τη Ρουμανία επίσης λόγω της μετανάστευσης. Μια σπουδαία τραγουδίστρια ήταν η Γιαννιώτισσα Αμαλία Βάκα, Εβραία.)

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2009

Καιρός: Σήμερα βροχές, αύριο αίθριος. Μπόρα είναι θα περάσει.

Σήμερα βροχές έντονες. Διακρίνεται το μάτι του κυκλώνα στο Αιγαίο με καλό καιρό όπου περνάει το κέντρο της ύφεσης.
Αύριο...Το χαμηλό θα φύγει προς τα ανατολικά....Μάλλον ήλιος.

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009

Φθινοπωρινός ο καιρός από αύριο, σταδιακή μεγάλη πτώση θερμοκρασίας.

Το σχήμα δείχνει τις αναμενόμενες φθινοπωρινές βροχές, πρωτοβρόχια.
Από Τετάρτη η θερμοκρασία γύρω στους 10 βαθμούς.
Καλό Φθινόπωρο!

Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009

Το Γαλαξίδι. Ο ατμός νίκησε τα πανιά και τον Αίολο.

(από το ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ)

ΓΑΛΑΞΙΔΙ

Απάγκιο για θύμησες

Σαν θαλασσινά κοσμήματα φτιαγμένα από πανί, ξύλο και ψυχή, τα γαλαξιδιώτικα ιστιοφόρα άνοιξαν δρόμους καλοτάξιδους ώς την άκρη των ωκεανών. Αψηφώντας τα δυσθεόρατα κύματα που έφερε μαζί του ο χρόνος, έγραψαν τη δική τους ιστορία αφήνοντας πλούτη στον τόπο τους και κληρονομιά τη ναυτοσύνη...
«Ολοι σας θα έχετε ακούσει για τα καινούργια τα τέρατα που πάνε ν' αφανίσουνε τα καράβια μας, κι ανάμεσά μας είναι και καμπόσοι που τα καλοβλέπουνε και τα παινάνε. Μα να το ξέρετε, αν το βαπόρι ξεποτίσει τα πανιά, χαθήκαμε αδέρφια. Με δαύτα και εμείς και οι παππούδες μας αλωνίσαμε τις θάλασσες και στεριώσαμε το Γαλαξίδι.....» είναι τα λόγια του καπετάν Θύμιου του Σκελετόβραχου, ήρωα του θαυμάσιου λογοτεχνικού μυθιστορήματος της Εύας Βλάμη, το οποίο αναφέρεται στη μεταβατική εποχή της εισβολής του ατμού στη ναυσιπλοΐα που επηρέασε καθοριστικά τις τύχες του Γαλαξιδιού.

Αμετανόητος ο ανεξάρτητος Γαλαξιδιώτης θαλασσόλυκος, αρνιόταν να παραδοθεί στα γυρίσματα των καιρών και να εγκαταλείψει οριστικά τον αγαπημένο του σύντροφο, το ιστιοφόρο καράβι του, τον «Αϊ-Νικόλα»... «Το πανί είναι στοιχειωμένο στη θάλασσα και θα την αλωνίζει όσο φυσάει στον κόσμο ο αγέρας....», έλεγε κι εννοούσε πως το Γαλαξίδι θ' αντιστεκόταν στις εξελίξεις... Ετσι κι έγινε...

Οι Γαλαξιδιώτες δεν προσαρμόστηκαν ποτέ στη νέα τεχνολογία. Κάποιοι ίσως δεν θέλησαν, άλλοι δεν πρόφτασαν... Ετσι, από το 1896 και μετά, άρχισε με γρήγορους ρυθμούς η παρακμή της λαμπρής αυτής ναυτικής πολιτείας.

Πράγματι, τη δεκαετία του 1870 τα γαλαξιδιώτικα ιστιοφόρα είχαν ζήσει μεγάλες δόξες καθώς διέπλεαν τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, ακόμη και τον Ατλαντικό μεταφέροντας απ' άκρη σ' άκρη εμπορεύματα. Την εποχή εκείνη το Γαλαξίδι ήταν ο δεύτερος ναυτιλιακός κόμβος της Ελλάδας μετά τη Σύρο. Περισσότερα από τριακόσια πενήντα ιστιοφόρα αποτελούσαν τον εμπορικό στόλο του, ενώ περίπου είκοσι καράβια κατασκευάζονταν κάθε χρόνο στα ναυπηγεία του.

Πίσω στην ιστορία

Ομως ας γυρίσουμε το χρόνο πίσω, καθώς οι δεσμοί του Γαλαξιδιού με τη θάλασσα είναι πανάρχαιοι. Το αρχαίο Χάλαιο, κτισμένο το 300 π.Χ. στη σημερινή θέση της πόλης, υπήρξε το πρώτο οργανωμένο λιμάνι στην περιοχή, το οποίο καθώς περιστοιχιζόταν από τείχη ύψους οκτώ μέτρων μετεξελίχθηκε στο ασφαλέστερο του Κορινθιακού και έλεγχε το σημαντικό για την εποχή πέρασμα του Κρισαίου κόλπου. Ηταν η σπουδαιότερη πόλη της δυτικής Λοκρίδας μετά την Αμφισσα.

Σαν σταθείς στο λιμάνι του Χηρόλακκα θα δεις ακόμη κομμάτια αυτού του τείχους να διακρίνονται στη θεμελίωση των νεότερων σπιτιών. Το μεγαλύτερο όμως μέρος του κατεδαφίστηκε επί Καποδίστρια προκειμένου να κατασκευαστεί η προκυμαία.

Αμετανόητος ο Γαλαξιδιώτης καπετάνιος, αρνιόταν να παραδοθεί στα γυρίσματα των καιρών και να εγκαταλείψει οριστικά τον αγαπημένο του σύντροφο, το ιστιοφόρο καράβι του
Σύμφωνα με τα κτερίσματα που έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές ανασκαφές στο αρχαίο νεκροταφείο -δίπλα στην πλατεία Ηρώων-, η δημόσια ζωή στο αρχαίο Χάλαιο ήταν πολύ οργανωμένη.

Η κοινωνία ήταν οικονομικά εύρωστη και διατηρούσε υψηλό βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο για πολλούς αιώνες (7ος π.Χ.-1ος μ.Χ.). Πολλά αρχαία νομίσματα διαφορετικών περιόδων που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και μεγάλοι αμφορείς χρήσιμοι για τη μεταφορά υγρών προϊόντων (λάδι, κρασί), όπως επίσης και ευρήματα από ναυάγια, δηλώνουν έντονη θαλάσσια εμπορική δραστηριότητα από την αρχαϊκή έως τη βυζαντινή εποχή. Μάλιστα, δύο χάλκινες πλάκες του 5ου αιώνα π.Χ. -εκθέματα σήμερα του Βρετανικού Μουσείου-, που έχουν χαραγμένα πάνω τους συμφωνητικά προστασίας ναυτικών δικαιωμάτων ή κατ' άλλη εκδοχή συμφωνίες για διανομή λαφύρων πειρατείας, μαρτυρούν πολύπλοκες θαλάσσιες δραστηριότητες.

Γύρω στον 7ο αιώνα, έπειτα από αδιάλειπτη κατοίκηση που ξεκινά από τους προϊστορικούς χρόνους, το Γαλαξίδι εγκαταλείπεται λόγω σλαβικών επιδρομών για περίπου τριακόσια χρόνια, ενώ η τελευταία και οριστική επανεγκατάσταση πληθυσμών γίνεται το 10ο αιώνα. Οι νέοι κάτοικοι βαφτίζουν την καινούργια πόλη με το σημερινό της όνομα, που πιθανόν να οφείλεται σε κάποιον Βυζαντινό προύχοντα ή σε παράφραση του φυτού γαλατσίδα που φύεται στην περιοχή.

Βέβαια ο σιωπηλός ήρωας ήταν η μάνα, η οποία κράταγε ακλόνητο το τιμόνι της οικογένειας όσο ο άντρας της θαλασσοπνιγόταν στα πελάγη του κόσμου
Επιδρομείς πειρατές, Βούλγαροι, Ιωαννίτες ιππότες και Φράγκοι περνούν από εδώ και λεηλατούν. Ο δραματικός επίλογος γράφτηκε με την υποταγή της θαλασσινής πολίχνης στους Τούρκους το 1446, ενώ έπειτα από μπαράζ καταστροφών που προηγήθηκαν το Γαλαξίδι επιτέλους αναρρώνει και στις αρχές του 18ου αιώνα αρχίζει η ανάπτυξη της ναυτιλίας του. Στην Επανάσταση του 1821 συμμετέχει με αρκετά επανδρωμένα πλοία κι ένοπλους αγωνιστές, και οι Τούρκοι σε αντίποινα πυρπολούν την πόλη.

Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό το Γαλαξίδι πασχίζει ν' ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Οι καραβομαραγκοί δουλεύουν ασταμάτητα και τα ιστιοφόρα αρχίζουν ν' αλωνίζουν τη Μεσόγειο.

Η ακμή δεν άργησε να έρθει. Στις αρχές του 19ου αιώνα οι Γαλαξιδιώτες εφοπλιστές διατηρούσαν ήδη ναυτιλιακά γραφεία σε όλα τα τότε γνωστά λιμάνια. Στο κατώφλι όμως του 20ού αιώνα τα πράγματα άλλαξαν δραματικά. Τα ατμόπλοια πήραν τη σκυτάλη και εκτόπισαν σιγά σιγά τα παραδοσιακά πλεούμενα.

Η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει. Τα γαλαξιδιώτικα καράβια πάλεψαν με πείσμα σ' έναν αγώνα άνισο. Ομως, τα πανιά, το ξύλο και το μεράκι των παλιών ναυτικών δεν άντεξαν τον ανταγωνισμό.

Οι λέβητες και οι προπέλες εκτόπισαν τα άλμπουρα και τα ξάρτια και η διάνοιξη της διώρυγας του Ισθμού έδωσε το τελειωτικό χτύπημα. Μοιραία επήλθε ο μαρασμός. Αυτό που απέμεινε από τις μέρες της δόξας, είναι αυτός ο υπέροχος ναυτικός οικισμός ο οποίος ανοικοδομήθηκε επί Οθωνος και σήμερα τον βλέπουμε να στολίζει τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου.
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ στο ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ - Σάββατο 10 Οκτ. 2009.

Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009

Ασθενής σεισμός μεγέθους 2,4R με εστία 26 km Βορειοδυτικά των Ιωαννίνων.


Ασθενής σεισμική δόνηση πριν λίγο (8,30μ.μ.)
Εστία 26 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τα Γιάννενα,
Μέγεθος 2,4R
Εστιακό βάθος μέχρι 10 χιλιόμετρα.
Με λευκούς κύκλους άλλοι σεισμοί τις προηγούμενες εβδομάδες.

Ο Πάγκαλος έφαγε την Κοκκινοσκουφίτσα;




Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2009

Σήκω Γέρο να τον δεις.


Φαίνεται η Ιστορία καθυστέρησε 42 χρόνια, στο ραντεβού που είχε κλείσει τον Μάη του 1967.




Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2009

Οι εκλογές της μεταπολίτευσης. Δημοκρατία ετών 35, από το αφιέρωμα των ΝΕΩΝ.

Από το αφιέρωμα των ΝΕΩΝ του Σαββατοκύριακου 3-4 Οκτωβρίου 2009.
Ο χάρτης των εκλογικών αναμετρήσεων από το 1974 μέχρι σήμερα.

Σήμερα είναι η μέρα του Λαού, αυτός αποφασίζει.


Οι εκλογές της μεταπολίτευσης

17 ΝΟΕΜ 1974
ΝΔ: 54,4% ΕΚΝέες Δυνάμεις:20,4% ΠΑΣΟΚ: 13,6% Ενωμ. Αριστερά: 9,5%

20 ΝΟΕΜ 1977
ΝΔ: 41,8% ΠΑΣΟΚ: 25,3% Εν Κέντρου Νέες Δυνάμεις: 12% ΚΚΕ: 9,4%
Εθν. Παράταξη: 6,8% Συμμαχία: 2,7% Κόμμα Νεοφιλευθέρων Κ. Μητσοτάκης: 1%

18 ΟΚΤ. 1981
ΠΑΣΟΚ: 48% ΝΔ: 35,9% ΚΚΕ: 11%

2 ΙΟΥΝ. 1985
ΠΑΣΟΚ: 45,8% ΝΔ:40,9% ΚΚΕ: 9,9% ΚΚΕεσωτ: 1,8%

18 ΙΟΥΝ. 1989
ΝΔ: 44,3% ΠΑΣΟΚ: 39,1% ΣΥΝ: 13,1% ΔΗΑΝΑ: 1%

5 ΝΟΕΜ. 1989
ΝΔ: 46,2% ΠΑΣΟΚ: 40,7% ΣΥΝ: 11%

8 ΑΠΡ. 1990
ΝΔ: 46,9% ΠΑΣΟΚ: 38,6% ΣΥΝ: 10,3% ΔΗΑΝΑ: 0.7%

10 ΟΚΤ. 1993
ΠΑΣΟΚ: 46,9% ΝΔ: 39,3% ΠΟΛΑΝ: 4,88% ΚΚΕ: 4,54%

22 ΣΕΠ. 1996
ΠΑΣΟΚ: 41,5% ΝΔ: 38,1% ΚΚΕ: 5,5% ΣΥΝ: 5,1% ΔΗΚΚΙ: 4,4%

9 ΑΠΡ. 2000
ΠΑΣΟΚ: 43,8% ΝΔ: 42,7% ΚΚΕ: 5,52% ΣΥΝ: 3,2%

7 ΜΑΡ. 2004
ΝΔ: 45,4% ΠΑΣΟΚ: 40,5% ΚΚΕ: 5,9% ΣΥΡΙΖΑ: 3,3%

16 ΣΕΠ. 2007
ΝΔ: 41,8% ΠΑΣΟΚ: 38,1% ΚΚΕ: 8,2% ΣΥΡΙΖΑ: 5% ΛΑΟΣ: 3,8%

4 ΟΚΤ. 2009
ΠΑΣΟΚ: 44% ΝΔ: 33,5% ΚΚΕ: 7,5% ΛΑΟΣ: 5,6% ΣΥΡΙΖΑ: 4,6% ΟικΠρ:2,5%

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2009

Συνέντευξη του Γιώργου Παπανδρέου, πριν 19 χρόνια.



Συνέντευξη του Γιώργου Παπανδρέου στο περιοδικό ΕΝΑ (τεύχος 24 -13 Ιουνίου 1990) στην Άννα Μιχαλιτσιάνου.
Μερικές ερωτήσεις – απαντήσεις από εκείνη τη συνέντευξη, πριν 19 χρόνια.

Δίνετε την εντύπωση, κύριε Παπανδρέου, μοναχικού πολιτικού, μακριά από ομάδες, αυλές και κλίκες. Έτσι πιστεύετε ότι θα καταφέρετε να προχωρήσετε;
-- Έχω φιλίες. Αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω στις παρέες προώθησης. Πιστεύω ότι αυτή είναι παλιά πολιτική αντίληψη που εγώ επιδιώκω να αλλάξει.

Θέλετε να πείτε ότι δεν πέφτετε θύμα κολακείας;
--Προσπαθώ. Κάθε άνθρωπος θέλει σίγουρα να αισθάνεται την επιβεβαίωση. Αλλά σίγουρα δεν θέλει την ψεύτικη επιβεβαίωση. Για τον απλούστατο λόγο: όταν είναι ψεύτικη δεν είναι επιβεβαίωση. Εκτιμώ πολύ αυτούς που μου κάνουν κριτική και γενικότερα τους ανθρώπους που είναι ειλικρινείς μαζί μου. Επειδή μεγάλωσα στην πολιτική, ευτυχώς- όχι μόνο γιατί έζησα αρκετά χρόνια ως ανώνυμος πολίτης- επειδή λοιπόν μεγάλωσα στην πολιτική, έχω μεγαλύτερη ανάγκη την ειλικρινή στάση.

Τι εξέλιξη προβλέπετε ότι μπορεί να έχει η προσαγωγή του κ. Παπανδρέου στο δικαστήριο σε μια τέτοια στιγμή;
--Νομίζω ότι η αθώωση του θα είναι βέβαιη, αλλά μέχρι να φτάσουμε στην αθώωση θα έχουμε ρίξει πίσω την πολιτική ζωή της χώρας, γιατί θα υπάρξει μια μεγάλη όξυνση και θα αποκαλυφθεί η προσπάθεια ταπείνωσης ενός πρώην πρωθυπουργού, ενός αρχηγού που εκφράζει το 40% του ελληνικού λαού.

Πάντως, το ΠΑΣΟΚ έχει μπει σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις δίκες – που κανείς δεν ξέρει που θα οδηγήσουν- και θα πρέπει να κάνει «σοβαρή και υπεύθυνη αντιπολίτευση» - που δύο μήνες μετά την άνοδο της Ν.Δ. στην εξουσία με ένα ογκούμενο απεργιακό ρεύμα, μάλλον είναι ανύπαρκτη. Θα πρέπει να ανασυγκροτηθεί.
--Κατ’ αρχήν, δεν θα συμφωνούσα μαζί σας ότι η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη. Θα έλεγα ότι είναι στο ύψος των περιστάσεων. Θα ‘λεγα ακόμη επίσης ότι ο πολιτικός λόγος έχει υποβαθμισθεί τα τελευταία χρόνια έτσι ώστε οι αντιθέσεις στην πολιτική ζωή να έχουν πάρει την τροπή προσωπικών αντιθέσεων και έτσι δεν συζητάμε τα συγκεκριμένα προβλήματα του λαού. Μην ξεχνάτε ότι περάσαμε δυο – τρία χρόνια συζητώντας για σκάνδαλα και λασπολογίες. Και οι δίκες τώρα θα εντείνουν αυτό το πλαίσιο.
Έπειτα ο τρόπος που λειτουργεί η κυβέρνηση σήμερα ισοπεδώνει τα πάντα, και πιστεύω ότι η όξυνση που θα επικρατήσει με το ζήτημα της κάθαρσης, θα διαμορφώσει ένα κλίμα μαύρου – άσπρου, άρα θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε προς την ισοπέδωση του πολιτικού λόγου και όχι ενός λόγου που θα διαμορφώσει περισσότερο σκεπτόμενες και κριτικές συνειδήσεις, αυτόνομες που είναι και ο στόχος της λειτουργίας ενός δημοκρατικού πολιτεύματος.
Αυτός είναι ο χειρότερος λαϊκισμός. Κι εμείς στη διάρκεια των δικών πρέπει να αποφύγουμε να πέσουμε σ’ αυτή την παγίδα του μαύρου – άσπρου. Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία ανασυγκρότησης του ΠΑΣΟΚ και θα ‘λεγα ότι στα 8 χρόνια διακυβέρνησης αδυνάτισαν οι κομματικές λειτουργίες. Κι αυτό ήταν ένα από τα λάθη του κινήματος. Το Κίνημα στα χρόνια της διακυβέρνησης ήταν ανύπαρκτο.

Όλα περνούσαν μέσα από τα πρόσωπα, μέσα από τους κομματάρχες…
--Ναι, μέσα από μια γραφειοκρατία. Είμαστε αποκομμένοι από το λαό. Κι αυτό τώρα είναι ορατό. Όταν το ΠΑΣΟΚ λειτουργούσε σαν κυβέρνηση, δεν φαινόταν τόσο πολύ, τώρα όμως δεν μπορεί να συγκαλυφθεί. Τώρα, λοιπόν, πρέπει να φτιάξουμε το κόμμα.

Αν κρίνουμε, κύριε Παπανδρέου, τον απολογισμό της εκλογικής ήττας του ΠΑΣΟΚ, δεν πρέπει να είναι κανείς πολύ αισιόδοξος για την πορεία και την εξέλιξη που θα παρουσιάσει το Συνέδριο. Δεν πρέπει κανείς να περιμένει μια αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ. Δεν υπάρχει τόλμη, δεν υπάρχει θάρρος.
--Αν δεν υπάρχει τόλμη στην ηγεσία, τότε θα υπάρξει τόλμη στη βάση. Βέβαια μην ξεχνάμε ότι δεν κρίνονται όλα από ένα Συνέδριο. Οπωσδήποτε είναι σταθμός, όμως δεν κρίνονται όλα.

Σ’ αυτές τις διαδικασίες, κύριε Παπανδρέου, έχει πλέον ανοίξει τα χαρτιά της και η «Αυριανή». Σ’ ένα πρόσφατο φύλλο της, μάλιστα, έδινε «οδηγίες» στον κ. Γεννηματά πως θα μπορούσε να γίνει πρόεδρος, χωρίς φυσικά να εγκαταλείψει την «Αυριανή».
Ας μιλήσουμε λοιπόν κι εμείς για το ζήτημα της διαδοχής του Ανδρέα Παπανδρέου.
--Δεν ξέρω τις προθέσεις του κ. Γεννηματά ούτε μπορώ να μιλήσω γι’ αυτόν. Θεωρώ όμως πιο κρίσιμο για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ όχι τη φιλολογία περί διαδοχής ή τον οποιανδήποτε αγώνα δρόμου για τη θέση αυτή, αλλά τη θεσμοθέτηση λειτουργιών, για την εξασφάλιση της ενότητας του Κινήματος στην περίπτωση που θα υπάρξει θέμα διαδοχής. Αυτή τη στιγμή είναι εντελώς άκαιρο. Πρέπει όμως να εξασφαλιστούν οι θεσμοί ώστε να υπάρξει μια ομαλή διαδοχή όταν έρθει η ώρα. Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο ποιος θα αναλάβει το κόμμα, αλλά η όποια ηγεσία να μπορέσει να λειτουργήσει συλλογικά και να εκφράσει το Κίνημα.

Ενώ κύριε Παπανδρέου, έχετε μιλήσει υπέρ μιας συλλογικής ηγεσίας, ταυτόχρονα δεν αρνείστε το ρόλο του Ανδρέα Παπανδρέου. Μήπως υπάρχει μια αντίφαση σ’ αυτή την άποψη;
--Εδώ παίζει ρόλο η ιστορία του ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, ο αρχηγός όχι στους τύπους αλλά στην ουσία του Κινήματος. Το πρόσωπο που ενοποιεί το ΠΑΣΟΚ. Ο ρόλος του είναι αναμφισβήτητος στην ίδια τη συνείδηση του λαού, στη συνείδηση του ΠΑΣΟΚ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι από κάποια στιγμή και μετά δεν πρέπει να αλλάξει η λειτουργία του Κινήματος.
Πράγματι το Κίνημα του ΠΑΣΟΚ είχε αν όχι ακριβώς μια αρχηγική δομή, μια επιρροή από μια αρχηγική φυσιογνωμία. Λογικό από μια άποψη, για ένα καινούργιο κόμμα, που περνά μέσα από μια προσωπικότητα. Μην ξεχνάμε και τις ιδιομορφίες της Ελλάδας. Έτσι λοιπόν μπαίνει το θέμα Παπανδρέου.

Τι εννοείτε, όταν αναφέρεστε στη συλλογική ηγεσία;
--Σε καμιά περίπτωση ότι θα συναποφασίζουν δέκα άτομα και δεν θα υπάρχει ο πρώτος. Θα υπάρχει ο πρώτος. Όμως θα υπάρχουν και εκείνες οι δομές, που ο πρώτος θα είναι πρώτος μεταξύ ίσων και οι αποφάσεις θα παίρνονται δημοκρατικά. Γιατί πάντα θα υπάρχει ο πρόεδρος ενός κόμματος.

Δεν σας έχω ακούσει ποτέ, ακόμη και σε προσωπικές συζητήσεις, να λέτε «ο πατέρας μου» όταν αναφέρεστε στον Ανδρέα Παπανδρέου. Συνήθως λέτε «ο πρόεδρος».
--Στις πολιτικές συζητήσεις μιλώ για το πολιτικό πρόσωπο άρα είναι ο πρόεδρος του Κινήματος. Είναι πατέρας μου και δάσκαλός μου. Άλλο όμως η προσωπική σχέση και άλλο η πολιτική. Συνειδητά κάνω την προσπάθεια να μη συνδέεται το ένα με το άλλο. Πέραν αυτού θεωρώ ότι είναι λάθος.

Και μια και μιλάμε για προσωπικά θέματα, ας έρθουμε στο πολυσυζητημένο σπίτι του Ψυχικού. Το σπίτι που καθόμαστε τώρα και κουβεντιάζουμε.
--Το μόνο που μπορώ να προσθέσω και το έχω ήδη πει, το σπίτι είναι του προέδρου, του πατέρα μου, και έχει κάθε δικαίωμα να ορίσει την τύχη του όπως αυτός θέλει. Εγώ βρίσκομαι στη διαδικασία εξεύρεσης άλλης κατοικίας και όσοι ψάχνουν ξέρουν πολύ καλά ότι αυτό παίρνει χρόνο.

Ας μιλήσουμε για σας, κύριε Παπανδρέου. Έχετε δηλώσει πως δεν φιλοδοξείτε να γίνετε αρχηγός κόμματος. Ποια είναι η δική σας φιλοδοξία;
--Έχω μια διαφορετική ίσως αντίληψη για τη φιλοδοξία. Δεν πιστεύω ότι ένας άνθρωπος ολοκληρώνεται αν πάρει ένα πόστο. Μετρά, πιστεύω, περισσότερο το έργο.

Μήπως όμως τα όνειρα πραγματοποιούνται μέσα από μια κυβερνητική θέση;
--Είναι αμφισβητήσιμο. Πάντως, πολλές φορές αναρωτιέμαι κατά πόσο ένας πρωθυπουργός θα μπορούσε να κάνει πραγματικότητα τα σχέδια του.
Τελικά, είναι τέτοιο το πλαίσιο και η πραγματικότητα, που τον οδηγεί αλλού.
Πίστεύω ότι εδώ στην Ελλάδα, θα ‘πρεπε να αλλάξουν πολλές αντιλήψεις.
Θα ‘πρεπε να υπάρξει μια πολιτιστική, θα μπορούσε να πει κανείς, αναγέννηση.
Πέραν αυτού, θεωρώ ότι μια διαδοχή ενός Παπανδρέου από έναν Παπανδρέου θα είναι αρνητική.

Γιατί;
--Η ενηλικίωση του ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποδειχτεί ξεπερνώντας και την εξάρτησή του, θα μπορούσε να πει κανείς, από το όνομα αυτό. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να αποδείξει και το οφείλει, ότι μπορεί να σταθεί στα δικά του πόδια αυθύπαρκτο.

Ποιο νομίζετε ότι είναι το προτέρημα και ποιο το ελάττωμα του κυρίου Μητσοτάκη;
--Η κοινοβουλευτική του πείρα είναι προτέρημα και αδυναμία του η έλλειψη εμπειρίας και γνώσης για το τι συμβαίνει στο εξωτερικό.-



















Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2009

Πρόγνωση καιρού εκλογών και ... αποτελεσμάτων.


Παρασκευή: Βροχή.

Σάββατο: Βροχή - πιθανή καταιγίδα.

Κυριακή: Συννεφιά, ασθενής βροχή.

Δευτέρα: Αίθριος, Ήλιος ντε!